De herfst heeft zijn intrede gedaan. De boom voor het raam van mijn werkkamer staat in een oranje gloed. Prachtig licht hij op als de laagstaande zon hem – letterlijk – in het zonnetje zet. Alsof het vuur er uit slaat. Het doet me denken aan de kaars die aan zijn einde raakt, maar voor het doven nog even in alle kracht opflakkert en laat zien tot welke pracht van licht en kleur hij in staat is. In tegenstelling tot de kaars, gaat de boom zelf niet dood, alleen gaat de boom in rust en het blad valt en sterft af.
Ik mijmer er bij dat de boom in zichzelf keert, zich terugtrekt in zichzelf. Zoals ook wij mensen ons terugtrekken in onze huizen als het kouder en natter wordt. De één vindt dat gezellig, knus en intiem, terwijl het andere mensen regelrecht tegenstaat. Maar hoe dan ook: we moeten er doorheen. Het hoort er bij; we ontkomen er niet aan.
De overgang naar de herfst is zo’n overgang die we ook ritueel vorm kunnen geven. Dat gebeurt ook op veel plekken. Een ritueel maakt het omschakelen makkelijker. Van de rituelen op de Vrije School, tot en met de rituelen en gebruiken in kerken. Maar misschien is het opruimen van de terrasstoelen ook wel een ritueel; in elk geval beleef ik het herfst- en winterklaar maken van de tuin zeker als een rituele handeling. Veel van onze christelijke feesten gaan terug op momenten om overgangen in het jaar en seizoenen te markeren. Omdat we de wisseling van seizoenen beleven als een spiegel van de weg die we zelf als mens moeten gaan door het leven. De gang door het jaar in seizoenen doet denken aan Prediker met zijn opsomming over de gang van een mensenleven dat er een tijd is om te zaaien, een tijd om te oogsten; een tijd om te bouwen, een tijd om af te breken; een tijd … Ja, ook een tijd om te huilen en een tijd om te lachen; een tijd om te dansen en een tijd om te rouwen. Een tijd dus ook dat de bomen zich gaan tooien met fris groen blad en een tijd voor de bomen om hun blad weer los te laten.
De herfst toont ons een gelaat van loslaten, afsterven, een einde aan de bloei en groei; een gelaat van het intreden van rust. Het gelaat ook van sterven. Het is geen toeval dat Allerzielen en Allerheiligen in het najaar vallen als dagen waarop we onze overledenen gedenken. De herfst roept automatisch het levensgevoel op van sterven en loslaten. Van verdriet om leven dat eens was en nu niet meer is. Van verlies om wie ons voorgegaan zijn in de dood. Van andere verliezen ook, die we zelf aan den lijve ondervinden, bijvoorbeeld het ouder worden of als er ziekte over ons komt – en daarmee toenemende onzekerheid en angst.
Ik hoor van veel mensen die een tijdje in tropisch of subtropisch buitenland hebben gewoond, dat ze van Nederland vooral de wisseling van de seizoenen missen. Misschien kunnen we door de wisseling van de seizoenen bewust mee te maken onze gevoelens van onze gang door het leven beter een plek geven. De tijd van groeien en bloeien, maar ook de tijd van rust, geen groei, neerleggen, afscheid, rouw en verdriet. Een tijd van licht, leven en warmte, maar ook een tijd van terugtrekken en het dempen van het schelle zonlicht. De seizoenen zeggen ons: het mag er allemaal zijn, het moet allemaal z’n plek hebben.
Wat was
De ontmoetingsmiddag in het kerkgebouw van Stompetoren had dit jaar een wat speelsere invulling: we deden spelletjes met elkaar. Het was aangenaam met zo’n 20 bezoekers. Een maaltijd tot slot met een lekkere kom soep en een broodje. Het was werkelijk ontmoeten. Ook op deze plaats een woord van dank aan het wijkteam Stompetoren voor het organiseren.
Zondag 13 oktober vulde Christie de Wit de dienst in met een liedjesprogramma. Ze zong en ze liet ons meezingen over de plek waar we geboren zijn en hoe dat in grote mate onze kansen in ons latere leven bepaalt. Dat je wieg ‘toevallig’ op een goede plek heeft gestaan is een reden tot dankbaarheid. En die dankbaarheid kan ons aanzetten tot solidariteit met al die mensen die bepaald minder geluk hebben gehad wat dit betreft.
De Floorviering was een mooie en goed bezochte dienst. Prachtig thema; Schoon Schip. Het gelegenheidskoor was behoorlijk omvangrijk en er werd prachtig gezongen. Het wordt ook erg gewaardeerd, heb ik de indruk, dat de Grote Kerk van Schermerhorn weer eens voor een kerkdienst gebruikt wordt. Ik hoop er volgend jaar weer bij te kunnen zijn, bij de Floordienst.
Wat komt
Dat is allereerst de gedachtenis viering van 3 november in het kerkgebouw van Stompetoren. Thema: Zij gingen hun weg. Zeer welkom om deze dienst bij te wonen. Het is een intens moment om onze overledenen te gedenken. Er is ruimte in de dienst om voor alle namen die leven in ons hart een kaarsje te branden. Terwijl met naam en toenaam worden genoemd gemeenteleden die het afgelopen jaar zijn overleden en ook van het afgelopen jaar de namen van mensen met wie individuele gemeenteleden zich verbonden voelen of de gemeente als geheel.
De dag daarvoor, op zaterdag 2 november, is de Grote Kerk van De Rijp opengesteld onder het motto ik noem je naam. Van 17.00 tot 20.00 uur. Iedereen is daar welkom om binnen te lopen. Er is (lichte) muziek, mogelijkheid voor een fluisterwandeling en ruimte voor het branden van een kaarsje.
Donderdag 7 november vertonen we de film Gerlach in het kerkgebouw van Stompetoren. Over een boer onder de rook van Schiphol, die vanuit een bijzondere verbondenheid zijn grond niet zomaar op wil geven. Zolang hij blijft boeren, kan hij de investeerders en de gemeente op afstand houden. Het wordt omschreven als een afgewogen portret van een innemende persoon die vergroeid is met zijn grond. Het sluit aan bij eerdere activiteiten die we rond het thema Grond hebben gehad in onze gemeente. Koffie staat klaar vanaf 19.30, terwijl we de film starten om 8 uur. Kwart over negen is er dan ruimte voor een eenvoudig glaasje te drinken en napraten. Zeer welkom! Aanmelden niet nodig.
Dan is er de afgelopen tijd met volharding gewerkt aan een nieuw bundeltje eigen liederen van onze gemeente. Het is een mooi bundeltje geworden met liederen uit allerlei verschillende hoeken en gaten van de kerk. We gaan het in gebruik nemen tijdens de dienst van 24 november. Alle liederen die we dan zingen komen uit dit nieuwe “Rode Boekje”. Agnes zal ons helpen met de liederen waar we als gemeente nog even wat op moeten oefenen. Belooft een mooie dienst te worden!
Ik wens u van harte een goede tijd toe.
Hartelijke groeten,
ds. Marius Braamse