’t Is weer vroeg donker en na het ingaan van de wintertijd natuurlijk helemaal. Herfst dus. We zitten weer meer binnen, kerkelijk gaan we ook een andere tijd in. Eerst de tijd van terugblikken en gedenken; daarna de tijd van hopen en verwachten. Kunnen we zeggen: van donker naar licht? Van dood naar nieuw leven?
Gedenken
Dat gaan we doen met Open Kerk op woensdag 2 november, Allerzielen. Het kerkgebouw in Stompetoren is dan opengesteld van 13:00 uur tot 17:00 uur. U bent zeer welkom om binnen te lopen, een kaarsje te branden, even te zitten; om te bidden of om even een gesprekje te hebben. We hopen dat dit ook bij uitstek een gelegenheid is voor mensen van buiten de gemeente om binnen te lopen. Om op die manier iets van de kracht van het gebouw, van het ritueel en van de Aanwezige te ervaren. Maar iedereen is natuurlijk welkom, dus ook gemeenteleden.
Onze overledenen van afgelopen jaar gedenken we in de viering van de laatste zondag van het kerkelijk jaar, 20 november. Die dienst zal ook plaatsvinden in het kerkgebouw te Stompetoren, aanvang is 10.00 uur en de cantorij zal medewerking verlenen. Het thema zal zijn Mensen van Onderweg. We gedenken gemeenteleden die sinds advent vorig jaar zijn overleden, maar ook oud-gemeenteleden, familieleden en anderen met wie we ons verbonden weten via gemeenteleden.
Daarnaast is er in de dienst ruimte om alle overledenen te gedenken, ook van langer dan een jaar geleden en wellicht alleen bekend bij onszelf. Zoals we dat noemen: het gedenken van de namen die we meedragen in ons hart.
Het is het laatste jaar dat we dit vieren op de zondag voorafgaand aan advent. Vanaf 2023 sluiten we ons aan bij de aloude traditie om in de eerste week van november, dat wordt dan wel de eerste zondag van de maand, de overledenen te herdenken. Dat sluit ook logischer aan bij de maatschappelijke aandacht voor het herdenken, wat zich afspeelt in de week waarin Allerzielen valt. Zo lopen we ook min of meer gelijk op met de Katholieken, dus ook vanuit Oecumenisch opzicht een goede gedachte.
Terugblik
Die terugblik beginnen we met de Kliederkerk van 1 oktober. Het was geen activiteit ter vervanging van een gewone kerkdienst, maar op zaterdagmiddag, tweede helft van de middag. De kerk van Stompetoren zag er prachtig aantrekkelijk uit, met allerlei mogelijkheden om iets te doen: een spelletje, een toren bouwen, een dierenmasker maken, een slang maken van wc rolletjes, poep maken van pindakaas en ontbijtkoek. Kortom: werkelijk voor jong en oud. Het moet nog winnen aan bekendheid, want vooral de aanloop van kinderen was niet groot. Het moet misschien ook nog wennen dat belangstellenden binnen kunnen lopen op elk moment en ook op elk gewenst moment weer weg kunnen gaan. De aanloop was weer wel zo groot dat we met een heel gezelschap lekker pannenkoeken konden eten ter afsluiting. Dank aan de mensen die dit hebben helpen organiseren. De kliederkerk was in samenwerking met Graft De Rijp en ds. Carina was de stuwende kracht achter het geheel. We gaan overleggen of er een vervolg komt of dat we dit toch op een andere manier vorm moeten geven.
De Floor van Schermerhorn speelde zich af in een weekend dat het prachtig weer was. Dus heerlijk om buiten te zijn voor activiteiten, muziek, of om gewoon lekker voor je huis te zitten met vrienden en familie. De Floorviering in het kerkgebouw van onze Katholieke zusters en broeders was een mooie viering, feestelijk en vrolijk, maar toch echt liturgie. Ik zelf vond het delen van het fruit mooi en bijzonder. Op deze manier konden we toch iets heel essentieels delen: de (goede) vruchten van de aarde. “Wij leven van wat God ons geeft, de vrucht van zon en regen ….”. Ik vond het ook een mooie afwisseling van teksten en liederen. Ja, jammer dat het niet buiten was / kon, maar dat had te maken met geluidsoverlast die we dan zouden ervaren van (de opbouw van) andere activiteiten die op of nabij het kerkplein bezig waren. Een zeer te verdedigen keuze.
Er was geen startzondag dit jaar. De kerkenraad zat eenvoudig met de vraag wat er dan gestart werd. Bovendien was het programma in september en begin oktober al behoorlijk vol, bijvoorbeeld met het bezoek aan landgoed Willibrordus op zaterdag 17 september. Mooie rondleiding en lekkere appeltaart, maar vooral het samenzijn met zo’n grote groep gemeenteleden was gewoon heel plezierig. Dat gaf echt een gevoel van zusters en broeders; gewoon, zoals het hoort te zijn. Dat was ook een soort start, maar dan op een zaterdag.
Bij de diensten
Het leesrooster van De Eerste Dag blijft nog twee zondagen lezen uit Lucas. Op 6 november huilt Jezus over Jeruzalem omdat de stad verwoest zal worden. En in het vervolg gaat Hij naar de tempel om de handelaren weg te jagen. Lucas 19: 41 – 48. Het huis van God moet een huis van gebed zijn en geen handelsplaats; Lucas spreekt veel scherper zelfs over een rovershol.
En op 13 november staat het verhaal op het rooster van de vraag die de sadduceeën aan Jezus stellen over de weduwe die maar steeds een andere broer trouwt die komt te overlijden. Wiens vrouw zal ze dan uiteindelijk zijn bij de opstanding, zo vragen ze aan Jezus. Jezus antwoord dat ze in de toekomende wereld allemaal als engelen zullen zijn en dat huwen in de toekomende wereld niet meer van belang is.
De dienst van gedenken van onze overledenen wordt hierboven al genoemd.
De laatste zondag van november, de 27e, maken we dan de overstap naar lezingen uit Mattheüs, het zogenaamde A-jaar. Het is een gebruik, overgenomen uit de Katholieke kerk, om een selectie van lezingen uit de Evangeliën in een cyclus van drie jaar aan de orde te laten komen. In het A-jaar Mattheüs, het B-jaar Marcus en het C-jaar Lucas. Af en toe wordt dit in alle drie de jaren afgewisseld door een lezing uit Johannes. Zo komt ook Johannes aan bod. En aangezien op de eerste zondag van Advent, dit jaar dus 27 november, de overstap gemaakt wordt naar een nieuw kerkelijk jaar, stappen we over van het C-jaar naar het A-jaar. Uiteraard doen we dat met een lezing over de verwachting van de komst van de Mensenzoon, Mattheüs 24: 32 – 44. Een beetje raar van deze lezing is wel dat deze woorden worden gesproken door Jezus zelf en betrekking hebben op de wederkomst van Jezus. Dat is toch echt iets anders dan kerst.
Van eigen erf
Vermeldenswaard is dat ik prettig bezig ben met de cursus ecotheologie. En dat er in dat kader nu ook een groepje is gevormd uit onze gemeente om met elkaar op het spoor te komen hoe en op wat voor manier het thema ‘aarde’ bij ons leeft. Ik zie er naar uit en ben benieuwd wat het ons op gaat leveren.
Tot besluit
Een mooi herfstlied vond ik als lied 712 uit ons liedboek:
Het jaar neigt zich tot stille groet, het rijpte een zomer lang tot zin, nu in de herfst houdt het zich in en spreekt uit volheid: God is goed. Maar wij, de mensen, zijn te klein. Wij doen of het het onze is wat God ons geeft. Of aan ’t gemis der naasten wij niet schuldig zijn. De honger gaat de wereld rond, wij danken God voor overvloed. O geef, Heer, dat de hand toch doet wat wordt beleden met de mond, en niet meer neemt, maar voluit geeft aan alle mensen in de nood, zoals Gijzelf u in de dood hebt uitgedeeld, o brood dat leeft.
Hartelijke groeten en graag weer tot ziens,
ds. Marius Braamse